بررسی مقایسه ای عوامل فردی مؤثر بر بقاء بیماران مبتلا به سرطان مری با استفاده از مدل های شفایافته وایبل و لگ نرمال

مقدمه: سرطان مری جزء هشت سرطان شایع در جهان و ششمین علت مرگ از سرطان می باشد و به عنوان یکی از مهم ترین سرطان های دستگاه گوارش مطرح می باشد. روش تحلیل بقاء استاندارد، مدل مخاطره متناسب کاکس، بر این فرض استوار است که همه افراد مطالعه پیشامد مورد نظر را تجربه می کنند، اما در عمل به دلیل ماهیت اطلاعات و نوع پیشامد، در نظر گرفتن این فرض غیرواقع بینانه خواهد بود. لذا تجزیه و تحلیل اطلاعات با روش های متداول بقاء موجب استنباط های اشتباه و گمراه کننده خواهد شد. به همین دلیل در این مواقع از مدل های شفایافته استفاده می کنند. مطالعه حاضر با هدف تعیین ریسک فاکتورها و عوامل دموگرافیک مؤثر بر بقاء بیماران مبتلا به سرطان مری با استفاده از مدل های شفایافته انجام شد.   روش کـار: اطلاعات این بررسی از طریق مرکز ثبت سرطان بابل که زیر نظر دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران قرار دارد جمع آوری شد. در این تحقیق، اطلاعات 359 بیمار به همراه مشخصه های فردی به مطالعه وارد شدند و برای یک دوره 15 ساله مورد پیگیری قرار گرفتند.   یافته ها: نتایج حاصل نشان داد که 7/62% از بیماران مرد و3/37% زن بودند. میانگین سنی در بیماران مرد 0/60 سال و در زنان 3/55 سال بود. احتمال بقاء یک، سه و پنج ساله بیماران به ترتیب23%، 15% و 13% می باشد و میانه زمان بقاء بیماران نیز 9/8 ماه بود. برای بررسی عوامل مؤثر بر بقاء بیماران از مدل های شفایافته آمیخته پارامتریک (وایبل و لگ نرمال) استفاده شد، که در هر دو مدل وجود سابقه فامیلی سرطان، اختلاف معنا داری را نشان می داد.   نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه پیشنهاد می کند غربالگری افرادی که دارای سابقه خانوادگی سرطان می باشند (به ویژه در مردان) می تواند به عنوان یک عامل مهم در کاهش خطر مرگ بیماران مبتلا به سرطان مری مؤثر باشد. همچنین لازم است برنامه های کنترل و پیشگیری سرطان مری مورد بررسی جدی قرار گیرد. با توجه به این که فرض متناسب بودن خطرات در مورد داده های مورد مطالعه رد می شود و نیز مقایسه های انجام شده، مدل شفایافته آمیخته لگ نرمال با تابع ربط لجیت می تواند به عنوان جایگزین مدل کاکس و وایبل در تحلیل بقاء بیماران مبتلا به سرطان مری که کسری از آنها بقا ء طولانی مدت دارند، بکار رود.